Taste the waste

Ik heb zondagavond een interessante documentaire gezien. Taste the Waste, over de enorme voedselverspilling door Europa en Noord-Amerika. We gooien net zo veel voedsel weg als dat we opeten. Van elke twee aardappels belandt er één in de vuilnisbak, nog voordat ze de consument bereiken.

Documentaire Taste the Waste
Website Taste the Waste

Prima eetbaar voedsel, maar het is al weggegooid

Waarom supermarkten 100 soorten yoghurt moeten verkopen
Voedsel is leven. Maar meer dan de helft wordt weggegooid. Het meeste zelfs nog voordat het op tafel komt.

We leven in een wereld van overvloed. Supermarkten hebben altijd veel verleidelijke producten, die altijd bereikbaar te zijn. Ze bieden meer dan we nodig hebben, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Supermarkten kunnen echter niet precies voorspellen wat we gaan kopen, dus kopen ze teveel in. Alles wat niet verkocht wordt, wordt weggegooid.

Dit betekend:

• Uit onderzoek blijkt dat supermarkten dagelijks ongeveer 45 kilo aan nog goed voedsel weggooien.
• Een huishouden gooit ieder jaar ongeveer 100 kilo aan eetbaar voedsel weg. Dat is iets van 400 euro dat je per jaar weggooit. Veel mensen gooien levensmiddelen weg voordat het slecht wordt, omdat ze dat niet meer nodig hebben. Als ze het wel weer denken nodig hebben, dan kopen ze het weer.
• In de EU wordt ieder jaar totaal 90 miljoen ton aan goed voedsel weggegooid.

Sommige mensen kunnen het niet aanzien hoe zoveel voedsel wordt verspild, en halen 's nachts nog prima eetbaar voedsel uit de afvalcontainers. Deze dumpster divers halen tot wel 90% van hun voedsel uit de containers. Ze zijn aan boodschappen zo'n 10 tot 15 euro kwijt voor twee weken. (Dus! Wie wil besparen op boodschappen, je weet wat je moet doen: duik een container in!! ;) )

Hmm, wat eten we vanavond??

Hoe te grote aardappels bieren ruïneren
Verspilling van voedsel begint eigenlijk al op de akkers, als de oogst wordt opgehaald. 40 tot 50% van de aardappels blijft op het land liggen, omdat ze te groot of te klein zijn, gebreken hebben, of ‘niet mooi en gaaf genoeg’ zijn. Deze aardappels kan men niet verkopen, omdat consumenten alleen 'gave' aardappels kopen. Een boer verteld dat we tegenwoordig criteria hanteren die niets meer te maken hebben met de kwaliteit van de voeding. Alles is in overvloed aanwezig en nu bepaalt de handel hoe kwaliteit wordt gedefinieerd. Die interesseert zich niet voor de voedingswaarde, alleen voor de marktwaarde. Handelaren richten zich op uiterlijke criteria en anders kopen ze het gewoon niet. Dit doet de boer pijn zegt hij. Het gaat niet alleen om het geld, maar het klopt gewoon niet.

De industriële landbouw vervreemdt ons steeds meer van de bron van ons bestaan

De detailhandel komt steeds meer in de handen van enkele multinationals. Die eisen standaardproducten. Overal ter wereld worden in de winkels identieke foutloze producten verkocht. Op de akker zien groenten er veel anders uit, maar veel consumenten weten dat niet eens meer. Als de boeren de normen bepaalden, zou je veel meer verscheidenheid zien in de schappen van de winkel. Supermarkten proberen echter de boer te dwingen iets te kweken met een bepaald uiterlijk.

De macht van de detailhandel kan echter vrij eenvoudigweg worden doorbroken door overeenkomsten die een groep consumenten afsluiten met een één of meerdere boeren. De tussenhandel wordt dan in één klap uitgeschakeld. Dit wordt ook in Vlaanderen en Nederland georganiseerd.

Hoe sinaasappels 10.000 kilometer reizen om in de vuilnisbak te belanden
De groothandel toont de rijkdom die de hele wereld te bieden heeft. Alle producten leggen duizenden kilometers af, om deels in de vuilnisbak te belanden. Bijvoorbeeld een partij van sinaasappels, die waren net iets te rijp en kreeg men niet verkocht aan de supermarkten. Gevolg: het wordt weggegooid. Ook vis en bananen worden veel weggegooid. Veel groenten en fruit zijn afkomstig uit Afrikaanse Derdewereldlanden (waar ze de lokale bevolking prima hadden kunnen voeden). Alles wordt echter naar Europa verscheept, en daar gedistribueerd. Veel wordt dan afgeschreven. Hoewel arme mensen in Europa dit voedsel ook graag wilden hebben, moet het worden weggegooid. Men mag het niet weggeven.

Onze verspilling leidt tot honger
Onze voedselverspilling wordt helemaal in Afrika gevoeld. In Kameroen worden bananen voor Europa geplukt. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de omvang en lengte van de bananen. Alles wat niet voldoet aan de kwaliteitseisen wordt teruggestuurd of vernietigd. Bij de Afrikaanse plantages wordt ongeveer 8% geweigerd, dat vervolgens moet worden weggegooid. Het meest schrijnende is echter het land dat arme Afrikaanse boeren moeten opgeven aan grote plantages, om bananen te verbouwen die wij vervolgens weggooien. Dat is toch de wereld op zijn kop.

In 2008 waren er in veel Derdewereldlanden voedselrellen omdat de prijzen voor voedsel plotseling sterk stegen. Als voedselprijzen stijgen, kunnen de allerarmsten zich nog minder te eten kopen en lijden honger. Dit is in 2008 miljoenen mensen overkomen. Het Westen is medeverantwoordelijk voor de prijsstijgingen. Omdat wij brood weggooien (omdat we meer inkopen dan we nodig hebben), gaat elders ter wereld en bij ons de prijs omhoog. Hoe meer we weggooien, hoe meer de prijs omhoog gaat. Het eten dat wij weggooien leidt dus indirect tot meer honger in deze wereld.

Ons afval leidt tot klimaatverandering
Ons koopgedrag heeft ook gevolgen voor de rest van de aarde. Als we meer kopen dat we gebruiken en dus veel weggooien, betekend dat ergens anders oerwoud gekapt wordt voor landbouwgrond om nog meer te kunnen produceren.
Het voedsel dat in grote getale wordt weggegooid, gaat bovendien rotten op de vuilnisbelt. Hierbij komt methaan vrij, dat schadelijk is voor het milieu, in het bijzonder voor de ozonlaag

Voedselafval draagt ook bij aan de opwarming van de aarde. Voedselproductie verslindt energie en er worden bossen voor gekapt. Hierdoor warmt het klimaat nog meer op. De landbouw is verantwoordelijk voor een derde van alle broeikasgassen.
Als iedereen in het rijke westen iets zuiniger wordt, kunnen we een grote bijdrage leveren aan de strijd tegen de opwarming. Als wij de helft minder eten verspillen, zou dat hetzelfde effect hebben als wanneer we de helft minder auto’s zouden hebben

Conclusie
Het eten dat in Europa en in Amerika wordt weggegooid, zou genoeg zijn om alle hongerige mensen drie keer eten te geven. Om het afvalprobleem op te lossen, moeten we simpelweg één vuist maken. Als bewuste consumenten, als verantwoordelijke producten en handelaren, als politici die verspilling bestraffen, en als mensen elkaar aanzetten tot iets meer zuinigheid.

Bij het zien van documentaire deed het echt pijn om te zien hoe zoveel goed voedsel dat de aarde ons geeft, gewoon achteloos wordt weggegooid. Zo zonde. Ik ga in ieder geval er op letten om zo weinig mogelijk voedsel meer weg te gooien. Ik had vroeger wel eens restjes dat ik dan ook achteloos weggooide. Ik wist echter niet dat de verspilling zó groot was. Is deze documentaire voor jou een goede reden om proberen minder voedsel te verspillen?