Bloedmobieltjes

Ik heb woensdagavond een interessante documentaire gezien: Blood in the Mobile, over het verband tussen onze mobieltjes en een langdurig bloedig conflict in Oost-Congo dat al meer dan 5 miljoen levens heeft gekost.

In de documentaire gaat de Deen Frank Poulsen op zoek naar de herkomst van de grondstoffen die in elk mobieltje zitten. Mobieltjes bevatten onder andere edelmetalen (goud, zilver), zware metalen (kobalt) en zeldzame mineralen als coltan en cassiterite. Zonder coltan zou elke mobiele telefoon het formaat en het gewicht hebben van een colafles. Dankzij coltan kan men mini-accu's en mini-condensatoren inbouwen, waardoor het erg kostbare metalen zijn.
Coltan en cassiterite zijn grotendeels afkomstig uit mijnen uit de Congo. Congo is ontzettend rijk aan waardevolle grondstoffen, zoals goud, diamant en mineralen. Desondanks in de Congo één van de armste landen ter wereld, en verdwijnen de waardevolle grondstoffen in de handen van het Westen.

Deze mineralen worden gedolven door veelal tienerjongens en mannen die gedwongen zijn om onder erbarmelijke omstandigheden te leven. Ze verrichten jarenlang zwaar lichamelijk werk in diepe en gloeiendhete mijnschachten, en verdienen hooguit tussen de 1 en 5 dollar per dag. Hun geld moeten ze dan grotendeels weer afstaan aan de gewapende troepen. Hierdoor komen ze terecht in een uitzichtloze situatie, en velen kunnen nooit meer weg.
Poulsen: "Hier sterven mensen, zodat wij nieuwe mobieltjes kunnen kopen."

De mineralen worden duur doorverkocht aan het Westen en eindigen op den duur in onze nieuwe mobieltjes. De winst komt terecht bij het leger en de andere milities, die hiermee de burgeroorlog financieren en de lokale bevolking terroriseren.

Hierdoor zijn de metalen conflictmetalen geworden, en zo financiert het Westen een bloedige oorlog die in de afgelopen 15 jaar meer dan 5 miljoen levens heeft gekost.

Poulsen vraagt zich af in hoeverre wij met onze grote zucht naar de nieuwste mobieltjes en andere elektronica verantwoordelijk zijn voor deze kinderarbeid, uitbuiting en burgeroorlog? Door de grote vraag uit het Westen zijn immers deze illegale mijnen ontstaan. Hij reist af naar het hoofdkantoor van Nokia, de grootste mobiele telefoonfabrikant. Hij wil weten of Nokia zich bewust is van de herkomst van hun grondstoffen en wat ze er aan doen? Nokia draait om de hete brij heen en zegt dat ze erg bezorgd zijn over de situatie. Ze zouden ooit wel graag willen beginnen aan een eerste stap om naar een mogelijke oplossing toe te werken... enz enz.
Poulsen is van mening dat Nokia zich dondersgoed bewust is van de uitbuiting in de Congo. Nokia is echter meer geïnteresseerd in winst maken en veel geld verdienen, en doet dat desnoods over de rug van de jongens die gedwongen in de mijnen werken.

Er is een vrij eenvoudige oplossing voor dit probleem. De elektronica-industrie moet verplicht worden te vermelden waar de mineralen vandaan komen die verwerkt worden. Iedere consument kan dan zien waar de grondstoffen voor zijn mobieltje vandaan komen, en kan er voor kiezen om een conflictvrij product te kopen.

Er is echter nog geen wet die verbiedt om conflict-mineralen te verwerken in elektronische producten. Hierdoor is er nog geen telefoon leverbaar waarin gegarandeerd geen conflict-mineralen zijn verwerkt. Het enige wat je voorlopig als consument kan doen is zo weinig mogelijk nieuwe elektronische apparaten kopen. Het is de verantwoordelijkheid van de fabrikanten om coltan en cassiterite uit legale bronnen te halen.

Kijk in ieder geval de trailer van de documentaire:

De volledige documentaire is via Uitzending Gemist te zien.

Interessante links:
Bloodinthemobile 
Conflictminerals.org
African minerals and electronics: Technology soaked in blood
They are calling on you (erg mooie pdf)

Als je even op internet zoekt, kom je meer documentaires tegen.
Blood Coltan (2008)

Leestip over de Congo:
De Gifhouten Bijbel van Barbara Kingsolver. Deze historische roman gaat over de koloniale geschiedenis van de Congo en speelt in de jaren '50 van de 20e eeuw.

Overige tips:
http://www.leonardodicaprio.org/
Dit verhaal over Coltan doet waarschijnlijk denken aan de film Blood Diamond met Leonardo Dicaprio, waarin diamanten op een soortgelijke schrijnende wijze werden gedolven. Er schijnt inmiddels een keurmerk of certicaat te bestaan voor conflictvrije diamanten. Leonardo Dicaprio heeft een eigen eco site waarop veel informatie te vinden is over de situatie in Oost-Congo en wat de gevolgen voor de berggorilla's daar zijn. Volgens mij wordt de site nu verbouwd (ik zie alleen onderwerpen over tijgers), maar ik houd de site in de gaten.

Wil je je oude mobiel recyclen?
Je kunt je telefoon gratis opsturen naar een goed doel. Zij krijgen een vergoeding, waarna de opbrengst ten goede komt aan de door hen gesteunde dieren/projecten. Bovendien wordt je telefoon gerecycled en komt zo niet op de afvalhoop terecht.
Inlever envelop van Stichting AAP
Inlever envelop WNF